Tài sản thế chấp là gì? Có mấy loại, quy định, quyền và nghĩa vụ các bên

1. Tài sản thế chấp là gì?

Tài sản thế chấp là tài sản do bên vay dùng để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với bên cho vay, thường là ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng. Tài sản này có thể thuộc sở hữu hiện tại của bên vay hoặc sẽ hình thành trong tương lai, nhưng phải đáp ứng các điều kiện pháp lý về quyền sở hữu và giá trị thanh khoản.

Vay thế chấp chưa bao giờ dễ dàng đến thế! Liên hệ VIB để nhận ưu đãi tài chính độc quyền.

2. Các loại tài sản thế chấp

Tài sản thế chấp được chia thành nhiều nhóm dựa trên tính chất, thời điểm hình thành và khả năng di chuyển. Sự phân loại này giúp các bên liên quan dễ dàng xác định giá trị, quyền sở hữu và phương án xử lý tài sản khi cần thiết.

2.1 Tài sản thế chấp hữu hình, vô hình

Tài sản hữu hình

Đây là các tài sản có thể nhìn thấy, cảm nhận bằng giác quan và có sự hiện diện vật lý rõ ràng. Những loại tài sản này thường được sử dụng nhiều trong thế chấp vì tính minh bạch và dễ định giá, ví dụ:

• Nhà ở, đất đai, căn hộ chung cư.
• Phương tiện giao thông như xe ô tô, xe máy.
• Máy móc, thiết bị sản xuất hoặc hàng hóa lưu kho.

Tài sản vô hình

Là các tài sản không có hình dạng cụ thể nhưng mang giá trị tài chính hoặc pháp lý đáng kể, ví dụ:

• Quyền sở hữu trí tuệ (bằng sáng chế, nhãn hiệu, bản quyền).
• Quyền yêu cầu thanh toán từ các hợp đồng kinh doanh.
• Cổ phiếu, trái phiếu hoặc các công cụ tài chính khác.

Phân loại này giúp các bên chuẩn bị tài liệu pháp lý đầy đủ như giấy chứng nhận quyền sở hữu, hợp đồng hoặc các tài liệu liên quan, nhằm đảm bảo giao dịch minh bạch và tuân thủ quy định pháp luật.

2.2 Tài sản thế chấp đã hình thành, hình thành trong tương lai

Tài sản đã hình thành

Là những tài sản đã tồn tại và có giấy tờ pháp lý chứng minh quyền sở hữu tại thời điểm ký hợp đồng thế chấp, ví dụ:

• Nhà đất có sổ đỏ hoặc sổ hồng.
• Xe cộ đã đăng ký quyền sở hữu.
• Hàng hóa hoặc thiết bị đã được bàn giao và sử dụng.

Tài sản hình thành trong tương lai

Bao gồm các tài sản chưa hoàn thiện hoặc chưa tồn tại vào thời điểm ký kết, nhưng sẽ hình thành theo thời gian, ví dụ:

• Nhà ở hoặc căn hộ đang xây dựng, thuộc dự án chưa bàn giao.
• Máy móc đang sản xuất hoặc hàng hóa đang vận chuyển.
• Quyền tài sản từ hợp đồng trong tương lai, như doanh thu từ các dự án kinh doanh.

Đối với tài sản hình thành trong tương lai, việc xác định rõ quyền sở hữu và tính pháp lý là yếu tố quan trọng, giúp giảm rủi ro khi xử lý tài sản.

2.3 Tài sản thế chấp động sản, bất động sản

Tài sản động sản

Là các tài sản có khả năng di chuyển hoặc không gắn liền với đất đai, như:

• Xe cộ, máy móc thiết bị.
• Hàng hóa, nguyên liệu sản xuất.
• Cổ phiếu, trái phiếu hoặc các tài sản kỹ thuật số.

Tài sản bất động sản

Là các tài sản cố định, gắn liền với đất đai hoặc không thể di chuyển:

• Nhà ở, đất đai, căn hộ chung cư.
• Công trình xây dựng, nhà xưởng hoặc các khu công nghiệp.
• Tài sản gắn liền với đất, như cây lâu năm hoặc mỏ tài nguyên.

Việc lựa chọn loại tài sản thế chấp phụ thuộc vào mục đích vay, giá trị tài sản và các điều kiện pháp lý liên quan. Ngân hàng sẽ căn cứ vào đặc điểm của từng loại tài sản để xác định quyền truy đòi phù hợp, đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên.

Phân loại tài sản thế chấp không chỉ giúp các bên hiểu rõ tính chất tài sản mà còn tạo cơ sở để thực hiện các giao dịch vay vốn minh bạch, hiệu quả. Tùy thuộc vào điều kiện cụ thể, khách hàng có thể chọn tài sản phù hợp để tối ưu hóa lợi ích khi vay thế chấp.

3. Quy định về tài sản thế chấp

Quy định về tài sản thế chấp tại Việt Nam được điều chỉnh bởi Bộ luật Dân sự 2015 và các văn bản pháp luật liên quan, nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia giao dịch. Dưới đây là những điểm quan trọng cần nắm rõ:

3.1. Điều kiện tài sản thế chấp

Theo Điều 295 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản dùng để thế chấp phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Thuộc sở hữu hợp pháp của bên thế chấp: Người thế chấp phải có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tài sản theo quy định pháp luật.
• Có giá trị và được phép giao dịch: Tài sản thế chấp cần có khả năng định giá và không thuộc danh mục bị cấm hoặc hạn chế giao dịch.
• Không có tranh chấp: Tài sản phải đảm bảo không bị tranh chấp về quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tại thời điểm thế chấp.
• Đảm bảo khả năng xử lý tài sản: Tài sản thế chấp phải đủ điều kiện để bán, chuyển nhượng hoặc sử dụng nhằm thanh toán khoản nợ trong trường hợp bên vay không thực hiện nghĩa vụ.

3.2. Quy định về đăng ký thế chấp

Việc đăng ký thế chấp tài sản là bắt buộc đối với một số loại tài sản nhất định để đảm bảo tính công khai và bảo vệ quyền lợi của bên nhận thế chấp. Cụ thể:

• Tài sản bắt buộc phải đăng ký thế chấp: Bất động sản (nhà ở, đất đai), xe cơ giới, tàu thuyền, máy bay.
• Cơ quan đăng ký thế chấp: Văn phòng đăng ký đất đai đối với bất động sản. Cục Đăng kiểm đối với phương tiện giao thông đường bộ, tàu thuyền, hoặc máy bay. Và trung tâm đăng ký giao dịch, tài sản tại Bộ Tư pháp đối với các tài sản khác.
• Hồ sơ đăng ký: Bao gồm hợp đồng thế chấp, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản và các giấy tờ pháp lý liên quan.

Việc đăng ký thế chấp giúp công khai tình trạng pháp lý của tài sản và hạn chế rủi ro khi phát sinh tranh chấp.

3.3. Nguyên tắc xử lý tài sản thế chấp

Khi bên vay không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ thanh toán, bên nhận thế chấp có quyền xử lý tài sản theo các nguyên tắc sau:

• Ưu tiên thanh toán: Khoản tiền thu được từ việc xử lý tài sản sẽ được ưu tiên để thanh toán khoản nợ đã được thế chấp.
• Tuân thủ thỏa thuận và pháp luật: Việc xử lý tài sản phải dựa trên thỏa thuận trong hợp đồng và tuân thủ quy định pháp luật hiện hành, đảm bảo không gây thiệt hại cho các bên liên quan.

4. Quyền và nghĩa vụ của các bên đối với tài sản thế chấp

4.1. Bên có tài sản thế chấp

Quyền của bên thế chấp:

• Tiếp tục sử dụng, khai thác hoa lợi, lợi tức từ tài sản thế chấp, trừ trường hợp tài sản đã được thế chấp toàn bộ bao gồm cả lợi ích phát sinh.
• Có quyền nâng cấp, cải tạo hoặc gia tăng giá trị tài sản thế chấp, trừ khi có thỏa thuận khác.
• Trong một số trường hợp, nếu tài sản là hàng hóa trong quá trình kinh doanh, bên thế chấp có thể thay thế hoặc trao đổi tài sản theo đúng quy định hoặc sự đồng ý từ bên nhận thế chấp.
• Được nhận lại tài sản thế chấp sau khi nghĩa vụ vay nợ chấm dứt hoặc tài sản thế chấp được thay thế bằng hình thức bảo đảm khác.

Nghĩa vụ của bên thế chấp:

• Cung cấp đầy đủ tài liệu chứng minh quyền sở hữu hoặc sử dụng hợp pháp tài sản thế chấp theo yêu cầu.
• Áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo vệ tài sản, không để xảy ra tình trạng hư hỏng hoặc giảm giá trị tài sản thế chấp.
• Nếu tài sản thế chấp có quyền lợi của bên thứ ba, bên thế chấp phải thông báo rõ ràng, tránh phát sinh tranh chấp.
• Bàn giao tài sản để xử lý trong trường hợp không thực hiện đúng nghĩa vụ thanh toán theo quy định pháp luật.

4.2. Bên nhận tài sản thế chấp

Quyền của bên nhận thế chấp:

• Có quyền kiểm tra tình trạng tài sản thế chấp để đảm bảo giá trị tài sản không bị ảnh hưởng bởi việc sử dụng hoặc bảo quản.
• Được yêu cầu bên thế chấp cung cấp thông tin về thực trạng và giá trị tài sản bất cứ khi nào cần thiết.
• Tiến hành xử lý tài sản theo quy định pháp luật nếu bên thế chấp không thực hiện đúng cam kết.
• Nhận ưu tiên thanh toán từ giá trị tài sản thế chấp so với các chủ nợ khác.

Nghĩa vụ của bên nhận thế chấp:

• Đảm bảo thông tin về tài sản thế chấp và giao dịch được bảo mật, không gây thiệt hại cho bên thế chấp.
• Thực hiện thủ tục xử lý tài sản thế chấp theo đúng quy định pháp luật và hợp đồng đã ký kết.
• Hoàn trả các tài liệu liên quan đến tài sản thế chấp khi nghĩa vụ bảo đảm chấm dứt hoặc hợp đồng thế chấp được hủy bỏ.

Những quy định về quyền và nghĩa vụ trên tạo nền tảng pháp lý minh bạch, giúp bảo vệ quyền lợi đôi bên, đồng thời nâng cao tính an toàn và tin cậy trong các giao dịch thế chấp.

5. Ngân hàng VIB cho vay tài sản thế chấp nhanh chóng, lãi suất ưu đãi

VIB mang đến các gói vay thế chấp tài sản với lãi suất cạnh tranh và chính sách linh hoạt, giúp khách hàng hiện thực hóa các mục tiêu tài chính lớn.

Đối với vay thế chấp nhà phố, lãi suất cố định chỉ từ 6.3%, giúp khách hàng giảm đáng kể chi phí vay. Đặc biệt, khách hàng được hưởng chính sách miễn trả gốc lên đến 4 năm, tạo điều kiện quản lý tài chính hiệu quả trong những năm đầu tiên. Đây là giải pháp tối ưu cho những ai đang tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính dài hạn để sở hữu hoặc đầu tư bất động sản.

Đối với vay thế chấp căn hộ chung cư, VIB hỗ trợ hạn mức vay lên đến 85% giá trị tài sản đảm bảo, phù hợp cho cả những khách hàng cần nguồn vốn lớn. Thời hạn vay lên đến 30 năm, mang đến sự linh hoạt trong việc sắp xếp kế hoạch thanh toán khoản vay. Đặc biệt, chính sách miễn trả gốc 5 năm đầu tiên, mang lại sự an tâm tối đa cho khách hàng trong quá trình sử dụng vốn vay.

Với các chính sách ưu đãi vượt trội, VIB không chỉ cung cấp nguồn vốn tối ưu mà còn đồng hành cùng bạn trong việc xây dựng tương lai bền vững. Hãy lựa chọn VIB để tận hưởng dịch vụ tài chính chuyên nghiệp và hiệu quả.

Tài sản thế chấp là công cụ quan trọng trong các giao dịch tài chính, góp phần giảm rủi ro và bảo vệ quyền lợi cho cả hai bên. Hiểu rõ các quy định, quyền và nghĩa vụ sẽ giúp bạn sử dụng tài sản thế chấp hiệu quả hơn. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp vay thế chấp uy tín, hãy chọn VIB để tận hưởng sự an tâm và những ưu đãi hấp dẫn.